สำหรับวันที่ 22 ธันวาคมที่จะถึงนี้ จะเป็นที่เรียกกันว่า วันเหมายัน (Winter Solstice) ที่กลางคืนจะยาวนานที่สุดในรอบปีนะคะ โดยประเทศทางซีกโลกเหนือจะเข้าสู่ฤดูหนาว ส่วนประเทศทางซีกโลกใต้จะเข้าสู่ฤดูร้อนนั่นเองค่ะ

วันเหมายัน (อ่านว่า เห-มา-ยัน) คือ วันที่มีช่วงเวลากลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี ปีนี้ตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม 2566 นะคะ ดวงอาทิตย์จะขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงไปทางใต้มากที่สุด และตกลับขอบฟ้าทางทิศตะวันตกเฉียงไปทางใต้มากที่สุด คนไทยเรียกว่า “ตะวันอ้อมข้าว” นั่นเองค่ะ

ซึ่งในแต่ละวันนั้น ดวงอาทิตย์จะปรากฏอยู่ตำแหน่งที่ต่างกันไปนะคะ เปลี่ยนตำแหน่งไปประมาณวันละ 1 องศา ตั้งแต่เดือนกันยายนเป็นต้นมา ดวงอาทิตย์จะค่อย ๆ เคลื่อนที่จากจุดตั้งฉากกับเส้นศูนย์สูตรของโลกลงมาทางใต้ สังเกตได้จากท้องฟ้าในช่วงนี้จะมืดเร็วขึ้นเรื่อย ๆนั่นเองค่ะ เมื่อดวงอาทิตย์เคลื่อนมา ณ ตำแหน่งเฉียงไปทางทิศใต้มากที่สุดในวันเหมายันของแต่ละปี วันดังกล่าวจึงมีเวลากลางคืนที่ยาวนานที่สุด และเวลากลางวันที่สั้นที่สุดนั่นเองค่ะ ดวงอาทิตย์จะขึ้นเวลาประมาณ 06:36 น. และจะตกลับขอบฟ้า เวลาประมาณ 17:55 น. (เวลา ณ กรุงเทพฯ) รวมระยะเวลากลางวันเพียง 11 ชั่วโมง 19 นาทีเท่านั้น และนอกจากนี้ วันเหมายันยังนับเป็นวันเข้าสู่ฤดูหนาวของประเทศทางซีกโลกเหนือ และเป็นวันที่ย่างเข้าสู่ฤดูร้อนของประเทศทางซีกโลกใต้อีกด้วยค่ะ

สำหรับ “ฤดูกาล” บนโลก เกิดจากแกนโลกเอียงทำมุม 23.5 องศา กับแนวตั้งฉากกับระนาบโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ ทำให้พื้นที่ต่าง ๆ ทั่วโลกได้รับแสงอาทิตย์ในปริมาณไม่เท่ากัน ส่งผลให้มีอุณหภูมิต่างกัน รวมถึงระยะเวลากลางวัน และกลางคืนก็ต่างกันด้วย เหตุนี้ทำให้เกิดฤดูกาลขึ้นบนโลกนั่นเองค่ะ จะสังเกตได้นะคะว่าในฤดูร้อนดวงอาทิตย์จะขึ้นเร็ว และตกช้า เวลากลางวันจะยาวกว่ากลางคืน แตกต่างกับฤดูหนาวที่ดวงอาทิตย์จะขึ้นช้า และตกเร็ว เวลากลางคืนจะยาวนานกว่ากลางวันค่ะ

ในระยะเวลา 1 ปีที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ จะเกิดปรากฏการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการขึ้น-ตก ของดวงอาทิตย์ทั้งหมด 4 ครั้ง ดังนี้ค่ะ

– วันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) วันที่มีกลางวัน และกลางคืนยาวนานเท่ากัน อยู่ในช่วงวันที่ 20-23 เดือนมีนาคม

– วันครีษมายัน (Summer Solstice) วันที่กลางวันยาวนานที่สุด อยู่ในช่วงวันที่ 20-23 เดือนมิถุนายน

– วันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) วันที่มีกลางวัน และกลางคืนยาวนานเท่ากัน อยู่ในช่วงวันที่ 20-23 เดือนกันยายน

– วันเหมายัน (Winter Solstice) วันที่กลางคืนยาวนานที่สุด อยู่ในช่วงวันที่ 20-23 เดือนธันวาคม

ที่มา : https://www.facebook.com/NARITpage