กองบรรณาธิการนิตยสาร BBC Wildlife ของประเทศอังกฤษได้จัดอันดับสุดยอดของผีเสื้อไว้สิบอันดับด้วยกันเลยนะคะ และได้มีการตีพิมพ์ฉบับเดือน กค. ปี 2008 ลองมาดูพร้อมกันเลยนะคะว่า 10 อันดับสุดยอดแห่งผีเสื้อที่ว่านี้ จะเป็นสุดยอดด้านไหนกันบ้าง

 

10 อันดับสุดยอดแห่งผีเสื้อ

 

อันดับที่ 1. สุดยอดที่สุดคือ เดินทางไกลที่สุด

ทุกๆ ปีจะมีผีเสื้อโมนาร์ค (Danaus plexippus) ราว 10 ล้านตัว พากันอพยพไป-กลับ จากแคนาดา อเมริกาเหนือ ไปยังอเมริกาใต้และเม็กซิโก เป็นระยะทางกว่า 4 พันกิโลเมตร แต่ตอนกลับจะเป็นผีเสื้อรุ่นที่สอง-สามแล้ว การเดินทางทั้งไปและกลับจะกินเวลาประมาณ 3 เดือน ผีเสื้อหนอนใบรัก (Danaus sp.) ในบ้านเราที่เป็นญาติของผีเสื้อโมนาร์คไม่บินอพยพนะคะ

 

อันดับ 2. ใหญ่ที่สุด

คือ มอธหนอนกระท้อน (Attacus atlas) ตัวเมียมีปีกกว้างถึง 25-30 เซนติเมตร มีเนื้อที่ของปีกราว 400 ตารางเซนติเมตร มีอายุประมาณ 1-2 สัปดาห์เท่านั้น และไม่มีปากสำหรับกินอาหาร

 

อันดับ 3. จมูกดีที่สุด (ในยุโรป)

เป็นมอธวงศ์เดียวกับมอธหนอนกระท้อน คือ Giant Peacock หรือ Viennese emperor (Saturnia pyri) ทาง BBC Wildlife บอกว่าตัวผู้มีจมูก (หนวด) รับสัญญาณกลิ่น (ฟีโรโมน) ได้ไกลเป็นกิโล ในเมืองไทยก็เคยมีคนทดลอง (อย่างไม่เป็นทางการ) กับผีเสื้อหนอนกระท้อน ซึ่งตัวผู้สามารถได้กลิ่นตัวเมียไกลเป็นกิโลเหมือนกัน สาเหตุหนึ่งก็คือเมื่อมอธหนอนกระท้อนโตเต็มวัยแล้วไม่มีปากสำหรับกินอาหารแต่อย่างใด ต้องใช้พลังงานที่สะสมมาในช่วงที่เป็นตัวหนอน ดังนั้นมันจึงต้องหาคู่ให้เร็วที่สุด เพื่อทำหน้าที่สำคัญเพียงอย่างเดียวคือผสมพันธุ์ ถ้าจมูก (หนวด) ไม่ดีก็ไม่สามารถทำหน้าที่ให้ครบถ้วนได้

 

อันดับ 4. พิษร้ายที่สุด

คือ มอธ Bernet ในวงศ์มอธรมควัน (Zygaenidae) ซึ่งเป็นสารจำพวกไซยาไนด์ ถึงจะมีพิษแต่มันก็ยังกลัวจะถูกสัตว์ผู้ล่ากินอยู่ดี จึงต้องแต้มสีแดงบนสีดำ เป็นสัญญาณเตือนให้พวกผู้ล่าได้เห็นกันชัดๆ จะได้ไม่หลงเข้ามากิน ดูแล้วก็คล้ายๆ กับพวกผีเสื้อหนอนใบรักที่พบในบ้านเรา (รวมทั้งผีเสื้อโมนาร์ค) ที่มีพิษในตัว แต่ก็ไม่ได้รุนแรงอะไร กิ้งก่า หรือนกที่กินเข้าไปก็แค่ทำให้คลื่นใส้อาเจียรเท่านั้นเอง และพิษพวกนี้ก็สะสมมาตั้งแต่ที่หนอนกินพืชอาหารที่มีพิษเข้าไปเหมือนกัน

 

อันดับ 5. เล็กที่สุด

คือ มอธ Ectoedemia groschkei ปีกสองข้างรวมกันกว้างประมาณ 3 มิลลิเมตรเท่านั้น หนอนอาศัยและกินอาหารอยู่ในใบไม้ เมล็ดพืช และตามเปลือกไม้

 

อันดับ 6. สุดยอดนักย่องเบา

คือมอธเหยี่ยวหัวกะโหลก Deaths head Hawkmoth (Acherontia atropos) ชาวนิตยสาร BBC Wildlife บอกว่ามันคือหัวโขมยน้ำผึ้ง มอธ ชนิดนี้จะใช้เทคนิคการเลียนแบบกลิ่นของผึ้ง ทำให้ผึ้งเข้าใจว่านี่คือสมาชิกตัวหนึ่งของมัน ส่วนหน้าตารูปร่างจะเป็นอย่างไรผึ้งไม่สน เอาแค่กลิ่นเดียวกันเป็นใช้ได้ แต่ผึ้งก็จะอนุญาตให้มันกินน้ำผึ้งได้ในช่วงสั้นๆ เท่านั้น แต่ถ้าบางครั้งมอธใช้ปากชอนไช เข้าไปในรังมากเกินไป ผึ้งก็จะพากันขับไล่มอธออกไป

 

อันดับ 7. สุดยอดนักเลียนแบบ

คือ Hornet Moth (Sesia apiformis) บ้านเรามีหลายชนิด เช่น มอธเหยี่ยวปีกใส (Cephonodes picus) มอธหญ้า (Syntomoides sp.)

 

อันดับที่ 8. หางยาวที่สุด

เป็นมอธพระจันทร์มาดากัสการ์ (Madagascan Moon) หรือมอธตาเคียว หางของตัวผู้ยาวถึง 20 เซนติเมตร

 

อันดับที่ 9. ขนยาวที่สุด 

เป็นขนของหนอนมอธเสือ (Arctia caja) ที่ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร

 

อันดับที่ 10. อยู่ในความเย็นได้นานที่สุด 

เป็นผีเสื้อหนอนกะหล่ำ Brimstone (Gonepteryx rhamni) สามารถอยู่ในน้ำแข็งหรือหิมะที่ลบถึง20 องศา C ได้ และอยู่ได้นานถึง 12 เดือน ภายในตัวของผีเสื้อหนอนกะหล่ำชนิดนี้มีสาร ป้องกันการแข็งตัวของของเหลวภายใน ช่วยให้มันไม่แข็งตายในช่วงฤดูหนาวจัด เมืองไทยไม่มีผีเสื้อชนิดนี้นะคะ